NHẬN ĐỊNH VỀ SỰ PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG TRONG GIA ĐÌNH Ở NƯỚC TA HIỆN NAY

Thứ sáu - 24/09/2021 04:05
        Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật. Đàn bà có quyền bình đẳng với đàn ông về mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và gia đình ”. Bình đẳng giới rất quan trọng và được cả xã hội quan tâm, một trong những khía cạnh nằm trong mối quan tâm ấy là sự phân công lao động theo giới trong các gia đình hiện nay. Do đó, “Nhận định sự phân công lao động trong gia đình ở nước ta hiện nay” là hết sức quan trọng và cần thiết.
1. Nhận định sự phân công về lao động sản xuất và lao động tái sản xuấttrong các gia đình
         Ngày nay, vấn đề bình đẳng giới trong gia đình có phần nào cởi mở hơn. Người vợ trong gia đình có thể vừa làm nội trợ vừa tham gia vào lĩnh vực sản xuất vì nhu cầu sản xuất của xã hội, vì sự bình đẳng giữa vợ và chồng trong việc đóng góp thu nhập vào hộ gia đình, thì trong lĩnh vực nội trợ cũng cần đến sự chia sẻ của người chồng. Đây là một lĩnh vực của đời sống gia đình thể hiện sự bất bình đẳng giới. Người phụ nữ gắn liền với vai trò người vợ, người mẹ, người nội trợ trong gia đình và phải chịu gánh nặng kép. Tuynhiên, việc nắm giữ nhiều vai trò trong công việc gia đình cùng với sự đảm bảo trách nhiệm theo sự phân công lao động xã hội thì việc nội trợ cũng mang lại nhiều bất lợi cho người phụ nữ.
         Bên cạnh đó, sự phân biệt “việc đàn ông” và “việc đàn bà” thường có ở nông thôn trên thực tế cũng làm giảm giá trị lao động của phụ nữ. Mặc dù phụ nữ lao động vất vả hơn nam giới cả về khối lượng công việc cũng như thời gian. Phụ nữ không những chia sẻ gánh nặng trong lao động sản xuất với người chồng trên đồng ruộng, nương rẫy, mà đa số còn đảm đương toàn bộ trách nhiệm nội trợ sau một ngày làm việc vất vả. Cùng với việc thay đổi cơ cấu nông nghiệp sang sản xuất hàng hóa, và xu hướng đô thị hóa tại nhiều vùng nông thôn. Giá trị lao động của nam và nữ giới thường được đánh giá theo giá trị kinh tế do lao động củahọ đem lại. Việc nam giới phụ trách nhữngvụ mùa mang tính thương mại với giá trị kinh tế cao, trong khi phụ nữ thu vén những nguồntự cấp tự túc để sử dụng trong gia đình khiến cho lao động nam giới được coi trọng hơn. Trong khi đó ở nhiều nơi việc đàn ông tham gia vào những hoạt động phi nông nghiệp cũng đã dồn những gánh nặng công việc trong nông nghiệp cho phụ nữ.
          Như vậy, vấn đề bất bình đẳng giới trong sự phân công lao động trong công việc  gia đình giữa nam và nữ, giữa người vợ và người chồng vẫn đang tồn tại ở các gia đình Việt Nam. Bởi từ trước đến nay, mọi người đều nhìn nhận việc tề gia nội trợ là công việc gắn liền với người phụ nữ, đó là nghĩa vụ, là trách nhiệm của người phụ nữ trong gia đình. Chính nhìn nhận này đã làm cho nỗi vất vả của người phụ nữ tăng lên, trong khi người phụ nữ vẫn phải tham gia công việc ngoài xã hội như nam giới.
          Điều này cho thấy cả nam và nữ đều đồng ý công việc gia đình của người vợ và đều cần có sự chia sẻ của người chồng. Vì ngày nay người phụ nữ ngoài việc nội trợ, chăm sóc gia đình, họ còn trực tiếp tham gia sản xuất nên họ không thể làm tốt cùng một lúc cả công việc gia đình và công việc ngoài xã hội nếu không có sự chia sẽ, giúp đỡ của người chồng.                                                                       2. Nhận định sự phân công trong hoạt động chăm sóc gia đình và sinh đẻ
            Hoạt động chăm sóc gia đình và sinh đẻ còn được gọi là sinh sản và nuôi dưỡng. Phụ nữ là người mang thai, sinh con, và họ làm hầu hết các công việc chăm sóc gia đình. Do đó, họ bị coi là người thực hiện vai trò sinh sản và nuôi dưỡng. Ngày nay, khi người phụ nữ thai nghén và sinh con, người chồng đã dành nhiều thời gian và tình cảm để chăm sóc mẹ bầu và con thơ. Người phụ nữ rất cần sự hỗ trợ của chồng và cũng khéo léo tạo cơ hội để chồng cùng hỗ trợ. Tại các đô thị, ước muốn giới tính của con trẻ không còn là vấn đề quá nghiêm trọng bởi hầu hết các ông bố hiểu được giới tính con là do chính bản thân mình, nên việc sinh con trai hay con gái cũng không quá nặng nề đối với người vợ trong gia đình.
          Đến nay, vẫn tồn tại quan niệm nam giới được coi là trụ cột, chịu trách nhiệm về kinh tế gia đình. Còn phụ nữ có trách nhiệm trước hết với công việc gia đình, chăm sóc con cái, và được trông đợi là người duy trì sự hòa hợp và hạnh phúc gia đình. Với nhận định “Phụ nữ là người quyết định giữ không khí hòa thuận trong nhà” thì đa số nam giới và nữ giới đều đồng ý với nhận định này. Nam giới sau một ngày công tác bận rộn, mệt nhọc có lúc vui nhưng cũng có những lúc thật sự căng thẳng. Khi về nhà, họ cần được nghỉ ngơi, cần được hưởng không khí ấm cúng của gia đình, cần nhìn thấy những đứa con sạch sẽ, ngoan ngoãn, họ cũng cần có những bữa cơm ngon, cần thấy nhà cửa ngăn nắp, gọn sạch và nhất là người vợ dịu dàng, ân cần chăm sóc cho cha mẹ chồng cũng như xử sự tế nhị với gia đình bên chồng sẽ làm cho tan biến đi những lo toan, vất vả.
          Như vậy, nhìn chung không có sự khác biệt trong quan niệm hiện nay của hầu hết phụ nữ và nam giới với cách hiểu mang tính truyền thống về năng lực thực hiện vai trò giới trong gia đình. Đặc biệt là cả hai giới đều có xu hướng đánh giá giới mình có khả năng nhiều hơn trong công việc gia đình, đó là yếu tố tâm lý muốn khẳng định bản thân mình hơn. Nhìn chung, theo quan niệm truyền thống, nam giới vẫn thường được coi là trụ cột gia đình về kinh tế, còn phụ nữ là người quán xuyến công việc trong gia đình và chăm sóc con cái. Ngày nay, với những thay đổi của xã hội trong quá trình phát triển kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế, quan niệm về trách nhiệm của phụ nữ và nam giới trong gia đình dần có sự chuyển biến.   
3. Nhận định cách tiếp cận về mặt văn hóa, giáo dục trong gia đình
            Từ ngày xưa ông cha ta đã có câu“ Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm”, người đàn ông thì ra ngoài làm, đảm nhận việc kiếm tiền nuôi gia đình, còn người phụ nữ thì ở nhà chăm sóc, dạy bảo con cái, lo toan công việc nhà. Chính vì thế mà người vợ, người mẹ luôn gần gũi, thường xuyên tiếp xúc với con cái, dạy bảo chúng học hành, chăm lo cho chúng. Người chồng ít quan tâm đến vấn đề học hành của con cái hơn là người vợ. Theo kết quả khảo sát các cặp vợ chồng cho thấy người vợ thường đi họp phụ huynh học sinh nhiều hơn là người chồng, khi tìm hiểu mong muốn người cha hay người mẹ là người chịu trách nhiệm dạy bảo nề nếp, đưa con vào kỷ luật thì cả hai cùng dạy dỗ con cái chiếm tỷ lệ nhiều nhất, vì điều này không nhất thiết quy trách nhiệm cho một người cụ thể. Điều này cho thấy, quan niệm truyền thống dần có sự thay đổi dạy bảo con cái là chỉ do người phụ nữ - người vợ đảm nhiệm việc dạy bảo nề nếp, đưa con vào kỉ luật, điều này được thể hiện qua câu “con hư tai mẹ, cháu hư tại bà”.   Tuy nhiên cũng có nhiều hộ gia đình mà người vợ lại bận trăm công nghìn việc, không có thời gian chăm sóc cho con cái đủ đầy, thế nên người đàn ông lại là người trực tiếp quản lý con cái trong vấn đề giáo dục.
          Bình đẳng giới trong giáo dục làm tăng chất lượng nguồn nhân lực trung bình của xã hội. Bình đẳng giới trong giáo dục có ảnh hưởng tích cực đến chất lượng nguồn nhân lực của tương lai. Khi mức độ bất bình đẳng giới trong giáo dục giảm đi, ở mỗi cấp đào tạo, tỷ lệ nữ với nam tăng lên và khi trình độ nhận thức của phụ nữ trong gia đình được cải thiện, số lượng và chất lượng đầu tư cho giáo dục đối với con cái sẽ được cải thiện trực tiếp thông qua sự dạy dỗ của người mẹ cũng như khả năng thuyết phục hoặc quyền của người mẹ trong việc đầu tư nhiều hơn cho giáo dục đối với con cái.                       4.Nhận định cách tiếp cận về mặt y tế, sức khỏe trong gia đình
            Bình đẳng giới trong lĩnh vực y tế thể hiện trong việc nâng cao vai trò của phụ nữ trong việc quyết định các vấn đề liên quan đến sức khoẻ của chính họ và trách nhiệm của nam giới trong việc chia sẻ thực hiện công tác chăm sóc sức khoẻ, kế hoạch hoá gia đình. Đối với phụ nữ, việc phải gánh vác hầu hết công việc nội trợ, chăm sóc các thành viên trong gia đình, sinh con nhưng lại không được nghỉ ngơi đầy đủ khiến họ dễ bị kiệt sức, mỏi mệt, suy nhược cơ thể, đau yếu, sinh bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Phụ nữ là người có trách nhiệm chính trong chăm sóc sức khỏe cho các thành viên gia đình, nhưng bản thân phụ nữ ít được chăm sóc. Vậy mà hiện tại thời gian nghỉ thai sản của phụ nữ còn ngắn, không có điều kiện để phục hồi sức khỏe. Một mặt phụ nữ chưa được gia đình, cộng đồng và xã hội chăm sóc y tế đầy đủ. Đó chính là những lý do vì sao nhiều phụ nữ sức khỏe yếu và ở tình trạng suy dinh dưỡng và thiếu máu.
         Trong vấn đề y tế khi được hỏi người thường đưa người bệnh đi khám, phần lớn là người chồng. Người chồng là trụ cột gia đình, có sức khỏe và tham gia các hoạt động bên ngoài nhiều hơn nữ giới nên việc đưa người bệnh đi khám do người chồng đảm nhận nhiều hơn có thể lý giải được, còn người vợ ở nhà chăm sóc gia đình, lo toan công việc nhà, chăm sóc con cái. Đưa người bệnh đi khám thường là người chồng nhưng chăm sóc người bệnh thì người vợ lại là người chăm sóc nhiều nhất. Do đó, trong vấn đề này, người chồng trong gia đình có san sẻ với người vợ của họ. Bởi trình độ học vấn và sự hiểu biết về vấn đề y tế sức khỏe có vai trò rất quan trọng trong việc chăm sóc con cái. Trong vấn đề này thì người đàn ông có vẻ “nhanh nhạy” hơn những người phụ nữ.                                                 5. Nhận định sự phân công lao động trong hoạt động cộng đồng
            Người phụ nữ ngày càng tham gia vào nhiều vào lao động sản xuất, làm cho ứng xử độc lập về kinh tế, giao tiếp xã hội rộng rãi hơn, tăng cường khả năng dự đoán rủi ro hơn. Trước đây thường thì nam giới thường tham gia vào các công việc cộng đồng như: họp xóm, tổ dân phố, đi dự đám hiếu, hỉ, tổ chức các lễ hội. Còn phụ nữ thì tham gia các công việc như dọn dẹp vệ sinh ngõ xóm, đường phố… Và càng ngày người phụ nữ cũng tham gia vào các hoạt động cộng đồng nhiều hơn tuy nhiên tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn còn tồn tại và phụ nữ cũng có ít thời gian hơn nam giới để tham gia các hoạt động cộng đồng. Kết quả điều tra cho thấy đa số nam giới tham gia vào các hoạt động xã hội tích cực hơn so với nữ giới với nhiều hội nhóm phi chính thức (hội bạn chơi thể thao, hội chơi chim, …). Vì lo cho công việc gia đình nên người phụ nữ ít có thời gian để tham gia vào các hoạt động cộng đồng.    
          Có thể nói, do các quan niệm xã hội, các tập quán, hủ tục lạc hậu, rồi chế độ phụ quyền tồn tại từ rất lâu dù có mai một đi ít nhiều. Quan niệm này đã đè nặng lên cả nam và nữ cho nên người phụ nữ cũng còn sống theo kiểu phục tùng. Về phía nam giới, vì rõ rằng nam giới vẫn cứ xem phụ nữ là sở hữu của họ, phải phục tùng họ. Cùng với thói quen nữ giới là chỉ chuyên làm nội trợ, còn nam giới thì phải gánh vác những việc lớn trong gia đình, nên nhiều khi nam giới luôn áp đặt nữ giới theo truyền thống đó mà không để cho nữ giới quyết định. Về phía phụ nữ, đa phần họ vẫn công nhận cái quyền của nam giới trong xã hội. Họ sẵn sàng đảm nhận những công việc được coi là nhỏ, bình thường, là việc vặt trong gia đình như lao động sản xuất, chăm sóc con cái mà ít khi than thở hay đòi hỏi trong khi những bận rộn, lo toan đó có thể xâm chiếm và lấy đi của họ hầu hết thời gian và sức lực.
          Do trình độ học vấn thấp người phụ nữ vẫn chưa ý thức được quyền của mình, chưa nắm bắt, hiểu về luật bình đẳng giới. Nguyên nhân khác là tình trạng bất bình đẳng giới vẫn chưa được giải quyết tốt và người phụ nữ vẫn bị thiếu thông tin và các dịch vụ xã hội nói chung. Đồng thời cũng không đủ cơ sở dữ liệu theo độ tuổi, giới tính và những nghiên cứu có cơ sở về các vấn đề giới.
          Tóm lại, muốn đạt được sự bình đẳng giới thì cần phải khắc phục, xóa bỏ những nguyên nhân gây ra sự bất bình đẳng giới, đề ra những giải pháp và có mục tiêu thực hiện rõ ràng nhằm đạt được sự bình đẳng giới.
 

Tác giả bài viết: Thanh Vân

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Mã bảo mật   
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây